Endrit KAPAJ, LLM
Marrëveshja politike ndërmjet pozitës, ose më mirë një pjese te mazhorancës qeverisëse, dhe opozitës, I dha rrugë edhe miratimit të listës së kandidatëve për institucionet e rivlerësimit kalimtar të gjyqtarëve dhe prokurorëve në Republikën e Shqipërisë.[1] Tashmë, duket se plani I veprimit përsa I përket prioritetit të dytë të Komisionit Evropian për vitin 2017 ëhstë realizuar. Konkretisht:
Rekomandim 3: Krijimi i organeve të verifikimit (vetingut) dhe nxjerrja e rezultateve fillestare në procesin e ri-vlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve.
– Ushtrimi nga Institucioni i Avokatit të Popullit i funksioneve që parashikohen në Kushtetutë dhe në ligjin Nr. 84/2016 lidhur me krijimin e organeve të verifikimit (vetting-ut).
-Ushtrimi i funksionit zgjedhës të Kuvendit për plotësimin e vendeve vakante në institucionet e rivlerësimit kalimtar të gjyqtarëve dhe prokurorëve në Republikën e Shqipërisë, duke respektuar procedurat dhe afatet e parashikuara në Kushtetutë, ligjin Nr. 84/2016 “Për rivlerësimin kalimtar të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve në Republikën e Shqipërisë”, dhe nenin 111 të Rregullores së Kuvendit të Shqipërisë
APPA në raportet e saj ka theksuar se mirëpret një vlerësim konkret, eficent dhe të shpejtë të të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve të shkallës së parë dhe të apelit, bazuar në kontrollin e punës së tyre, eficencës, shpejtësisë, respektimit të ligjit dhe Kushtetutës. Sikurse, cdo masë që synon të luftojë korrupsionin në sistemin e drejtësisë, në mënyrë reale dhe të sinqertë, dhe që në qëllimin e vet final të ketë ndëshkimin shembullor të cdo gjyqtari dhe prokurori të korruptuar.
Ajo që mbetet për tu parë është, nxjerrja e rezultateve fillestare në procesin e ri-vlerësimit të gjyqtarëve dhe për këtë Komisioni Evropian ka pritshmërinë që të ndodhë brenda vitit 2017.
Procesi i rivlerësimit, sipa ligjit, përfshin kontrollin administrativ të tre kritereve:
- a) Ligjshmëria e pasurisë;
- b) Pastërtia etiko-morale e figurës; dhe
- c) Aftësia profesionale
Anëtarët tashmë të zgjedhur të Komisionit, për shkak të rëndësisë së jashtëzakonshme që ka zbatimi korrekt i këtij ligji, në garantimin e luftë ndaj korrupsionit, rritjen e profesionalizimit në sistemin gjyqësor, rritjen e besimit të publikur, si dhe garantimit të pavarësisë së sistemit gjyqësor, duhet të kuptojnë që ky është një shans historik për vendin në tërësi.
Megjithatë, po aq I rëndësishëm është edhe miratimi dhe ngritja e organeve të reja të parashikuara në Ligjin “Për funksionimin dhe organizimin e organeve të qeverisjes së sistemit të drejtësisë në Republikën e Shqipërisë” përcakton rregulla për mënyrën e organizimit dhe funksionimit të Këshillit të Lartë Gjyqësor, Këshillit të Lartë të Prokurorisë, Inspektorit të Lartë të Drejtësisë dhe Këshillit të Emërimeve, katër organeve kushtetuese garante të një qeverisjeje të drejtë, të pavarur, transparente dhe të besueshme të sistemit të drejtësisë. Synimi i këtij ligji është mirëqeverisja e sistemit të drejtësisë në funksion të pavarësisë, përgjegjshmërisë, efiçiencës dhe transparencës së tij.
Nga ajo që është bërë publike, nga marrëveshja jo dhe aq transparente, ndërmjet Kryeministrit dhe Kreut të opozitës, pritet që pas zgjedhjeve politika të angazhohet në një sipërmarrje të re duke ndryshuar Kushtetutën. Nisur edhe nga situata dhe problematikat në funksionimin e institucioneve kushtetuese në Shqipëri, ndoshta do të ishte më mirë që politika tashmë të angazhohej ne hartimin e një Kushtetetute të re, për të Rilindur një Republikë të Re.
[1] https://www.parlament.al/akt/vendim-nr-822017-per-miratimin-e-listes-ne-bllok-te-kandidateve-te-zgjedhur-ne-institucionet-e-rivleresimit-sipas-ligjit-nr-842016-per-rivleresimin-kalimtar-te-gjyqtareve-dhe-pr/
